vrijdag 18 januari 2013

Ombudsman: Overheid brengt burger in financiële problemen

Nederlandse burgers komen regelmatig in grote financiële problemen door het beleid van de overheid. Gemeenten en instanties als de Belastingdienst, het UWV en het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) werken langs elkaar heen en gaan allemaal hun eigen weg.


Overheid eist onverhoeds geld op
Dat stelt de Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer donderdag in zijn rapport 'In het krijt bij de overheid'. Volgens Ombudsman Brenninkmeijer komen burgers regelmatig in de problemen doordat overheidsinstanties onverhoeds geld op eisen. Brenninkmeijer: 'De ene hand van de overheid weet vaak niet wat de andere doet, sterker nog, trekt zich daar niets van aan.' Elke organisatie confronteert de burger met andere termijnen en boetes, zonder op de effecten van elkaars acties te letten. Zelfs binnen een organisatie als de Belastingdienst zijn er verschillende regimes wat betreft inkomstenbelasting en toeslagen.
Elke organisatie gaat anders om met betalingstermijnen en boetes. Daarbij letten ze niet op de effecten van elkaars acties. Bijna één op de tien huishoudens, zo'n 693.000 personen, kan niet zonder hulp van grote schulden afkomen.


Steeds ingrijpender bevoegdheden
De laatste jaren hebben overheidsinstanties steeds ingrijpender bevoegdheden gekregen voor het innen van schulden, zelfs als het geen boetes zijn. 'Belastingdienst en gemeenten mogen net als het CJIB zonder rekening te houden met de beslagvrije voet, direct geld van iemands bankrekening halen', aldus de ombudsman. Ook wijst hij op de starre invordering van verkeersboetes. Na acht weken worden de - toch al hoge - boetes - verhoogd met 50 procent en vervolgens met 100 procent.



Inzet wetgever en kabinet
Sommige knelpunten zijn niet op te lossen door de uitvoeringsinstanties en gemeenten afzonderlijk, maar vragen om actie van de wetgever en het kabinet, stelt Brenninkmeijer. Daarom beveelt de ombudsman de ministers voor Wonen en Rijksdienst, SZW, Veiligheid en Justitie, VWS en Financiën dringend aan om meer samen te werken en te coördineren.



Belangrijkste schuldeiser
De overheid is de belangrijkste schuldeiser van Nederland. Vrijwel elke burger heeft te maken met de overheid als schuldeiser. Zo gaat het om boetes bij CJIB, studieschulden bij DUO, terugbetalingen van toeslagen aan de Belastingdienst en terugbetalingen van uitkeringen aan SVB, UWV, CAK en gemeenten en boetes van het CVZ (zorgverzekeringen).